DE OESTERPRINSES / s.s. BELGENLAND / HEARSEE / CINEMOBIEL
De Oesterprinses
Ernst Lubitsch 1919, muziek Peter Vermeersch 2005 / 64’Begeleiding ‘De Oesterprinses’ (‘Die Austernprinzessin’), een stille film uit 1919 van Ernst Lubitsch door Flat Earth Society, met composities van Peter Vermeersch.
‘In het huis van de Oesterkoning is er een overvloed en overdaad van alles en alles is tot in de puntjes georganiseerd. Ontelbare secretaresses zitten er in perfecte uniformen op een lijn zoals militaire troepen in een parade, wachtend op wat hun enige baas hen dicteert. Lange rijen van bedienden in livrei bewegen door de ruimtes op en neer de trappen als in een processie. Het leger butlers tijdens het huwelijksbanket – eentje voor elke gast – schuift af en aan in lange rijen. De hele film is door Lubitsch gedirigeerd in een choreografisch bewegingspatroon.’
– Brennicken/Hembus, ‘Classical German silent movies’, 1983
‘De Oesterprinses’ brengt het verhaal van oestermagnaat Quaker. Een man die zo rijk geworden is, dat hij zelfs een butler in dienst heeft om zijn sigaar vast te houden terwijl hij rookt. Het enige waar koning Quaker nog door geïmponeerd kan worden, is mocht zijn dochter Ossi in het huwelijk kunnen treden met een échte prins. Hij vindt de arme prins Nucki, die op zijn beurt zijn vriend Jozef stuurt om een idee te krijgen van Ossi...
‘De Oesterprinses’ markeert een ommekeer in het komediewerk van regisseur Ernst Lubitsch. Hij liet de slapstick achter zich en evolueert naar een gesofistikeerde vorm van satire. Het doelwit van zijn humor is hier de Amerikaanse bourgeoisie, verpersoonlijkt in de rijke zakenman ‘de Oesterkoning’. Het vertelt met wrange humor het verhaal van de grenzenloze rijkdom van de Amerikaanse bourgeoisie in de jaren twintig en de snobistische houding van de verarmde Europese aristocratie.
Over Ernst Lubitsch zei John Ford ooit: ‘None of us thought we were making anything but entertainment for the moment. Only Ernst Lubitsch knew we were making art’; en Hitchcock noemde hem ‘A man of pure cinema.’ Lubitsch is vooral bekend van zijn Hollywoodperiode in de jaren ’40/’50, met onder andere ‘The Shop Around the Corner’, ‘Ninotchka’, ‘Heaven can wait’, e.v.a. Onlangs werden enkele van Lubitsch’ films uit zijn Berlijnse periode van rond 1915 gerestaureerd, waaronder Carmen (Gypsy Blood) en Die Austernprinzessin uit 1919.
Meer info op www.lubitsch.com
--------------------
Beschikbaar met ondertiteling in het Nederlands, Engels, Frans, Spaans, Portugees, Zweeds en Oekraïens.
--------------------
De Oesterprinses is een coproductie van:
Kunstencentrum Vooruit, het Internationaal Filmfestival van Vlaanderen, het Festival van Vlaanderen Gent & Historische Steden, de Singel, Motives Festival Genk en vzw BONK met steun van de Vlaamse Gemeenschap.
De première was op 7 oktober 2005 in de theaterzaal van de Vooruit, tegelijk als opener van het Filmfestival en als slot van de happening van het Festival van Vlaanderen Gent.
Het concert werd op 8 oktober gecapteerd door Klara.
Herneming met gerestaureerde Murnau versie
In 2019 vierde FES haar 20-jarig bestaan samen met de 100ste verjaardag van ‘De Oesterprinses’. Na bijna 14 jaar en vele internationale vertoningen in. o.a. Museum of Moving Image - New York, Ottawa, São Paulo, Rio de Janeiro en Mexico City voerde FES haar meest succesvolle productie opnieuw op. Voor deze herneming werd de gerestaureerde Murnau versie van de film gebruikt. De beeldkwaliteit van deze versie is werkelijk uitzonderlijk!
VIDEO’S
DVD
FOTO’S
CONCERT RECENSIES
De Oesterprinses - Flat Earth Society bezorgt stomme film een stem
(Brecht Ranschaert – De Standaard 10/10/05)
Met milde gekte schiep de Flat Earth Society een sfeer van satire en absurditeit.
Met pretentieloze flair maakte componist Peter Vermeersch leuke muziek bij de groteske film De Oesterprinses. Ondersteunt filmmuziek de film, of is het omgekeerd? Zeker bij een stomme film liggen de rollen niet altijd even duidelijk vast. Peter Vermeersch, drijvende kracht achter de Flat Earth Society, schreef nieuwe muziek voor De Oesterprinses , naar verluidt een juweeltje van cineast Ernst Lubitsch uit 1919.
Een juweeltje? "Het is een groteske, onnozele prent, en de muziek moet dat volgen'', zegt Vermeersch. "Zoals de muziek in de oude Tex Avery-tekenfilms de beelden meestal versterkte met accenten en klanknabootsingen, doe ik dat ook bij De Oesterprinses . Maar doordat het een stomme film is, had ik meer vrijheid. Af en toe konden we ervoor zorgen dat de film de muziek diende, en niet omgekeerd.''
Met pretentieloos, frivool plezier bootsten Vermeersch en zijn Flat Earth Society de klank van een snurkende man na of werden vallende vazen begeleid door knallende uithalen van het orkest. Op andere momenten volgde de muziek vooral de sfeer van de film. Maar nooit nam het beeld volledig de overhand op het geluid: dat de mooiste filmmuziek diegene is die je niet hoort, gelooft Vermeersch niet. De stiltes die af en toe vielen, dienden vooral om de muziek nadien des te steviger te kunnen inzetten.
Die Austernprinzessin is een satire op de nouveaux riches van het begin van de twintigste eeuw. In het vederlichte verhaaltje wil de rotverwende dochter van de Oesterkoning van Amerika zo snel mogelijk trouwen. Een huwelijksmakelaar krijgt daar een pak geld voor en duikelt uit zijn aanbod een nogal slonzige prins op – "Voor deze prijs scheelt er aan elke huwelijkskandidaat wel iets, mevrouw'', is zijn verdediging. Maar in al haar ongeduld trouwt de Oesterprinses per ongeluk met de knecht van de prins.
Dit vroege werk van de legendarische Duitse cineast Ernst Lubitsch zit vol absurde humor. De handicap van de stomme film werd door Lubitsch opgelost doordat hier en daar, tussen de scènes door, een zin geprojecteerd werd die door een van de personages gezegd werd. Af en toe ook was er plaats voor een dikwijls hilarische situatieschets, zoals "Tijdens het bruiloftsfeest breekt plots een foxtrot-epidemie uit''.
Die sfeer van satire en absurditeit werd feilloos naar muziek omgezet door de Flat Earth Society. Het ensemble is van nature al prettig gestoord, en laat zich weinig leiden door conventies binnen de muziek. Ook in hun jazzprojecten durven ze ver gaan, steeds met erg veel humor in de muziek.
Het indrukwekkendste aan het project, en waarschijnlijk het moeilijkste aspect ook, was de erg goede synchronisatie tussen klank en beeld. Een filmcompositie, zeker in dit genre, moet zodanig gekneed worden dat de muzikale accenten perfect samenvallen met wat er op het scherm gebeurt, maar tegelijkertijd moet het natuurlijk blijven klinken.
En niet alleen de compositie moest gekneed worden, ook het orkest zelf. De muzikanten van FES zijn het niet gewoon om tezelfdertijd een partituur te lezen én naar een dirigent te kijken. Dat ze dat hier toch klaarspeelden, toont het enorme vakmanschap van de groep en de componist. En als het af en toe toch ietwat misliep, dan wijten we dat graag aan de milde gekte die altijd rond de Flat Earth Society hangt.
– Flat Earth Society. De Oesterprinses. Gezien in Vooruit, Gent, op 7 oktober 2005.
