NL EN

ARCHIEF

︎ MUZIEKPROJECTEN    ︎ THEATER/OPERA   ︎FILMPROJECTEN   ︎ FES MEETS   

Revue Ravage

Dood van een politicus

Tom Lanoye schreef een nieuwe theatertekst over het leven en werk van een oudere politicus: de man wil er mee stoppen en toch ook niet, maar hij moet wel en hoe moet dat dan? Als het aan hemzelf ligt niet met een sisser maar met een oerknal, hij zoekt naar een orgelpunt, een laatste publieke moment de gloire waarop hij troonafstand kan doen – gelauwerd en gevierd – wetende dat hij de macht zal kunnen blijven uitoefenen vanuit de coulissen. Of zo stelt hij het zich toch voor...

Om deze spilfiguur draaien een aantal andere personages heen, als motten en muggen rond het schroeiende lamplicht van de macht: zijn vrouw die met hem rustig van zijn pension wil genieten, zijn briljante zoon en kroonprins, zijn maîtresse, die wacht op het moment dat hij de scheiding aanvraagt om met haar aan zijn tweede jeugd te beginnen, zijn interne opponent – de eerlijke maar oersaaie gestaalde partijman, zijn trouwe politieke mentor en vriend – sluwe tacticus, rots in de branding zowel op politiek als privé gebied, de trouble-shooter, de man in de schemerzone, die opdrachten uitvoert die alleen stilzwijgend en oogluikend worden gegeven....

CREDITS
tekst Tom Lanoye
regie Josse De Pauw
spel Josse De Pauw, Els Dottermans, An Miller, Nico Sturm, Willy Thomas, Frank Focketyn, Eurudike De Beul
scenografie Jan Kempenaers (School of Arts Ghent)
kostuums Anne-Catherine Kunz
muziekcompositie Peter Vermeersch
licht Dennis Diels
uitgevoerd door Flat Earth Society Orchestra
productie KVS & NTGent
coproductie Théâtre National
dramaturgie Steven Heene
stage dramaturgie Dina Dooreman
regie-assistentie en boventiteling Inge Floré

Met de steun van Milo-Profi fotografie

Download tekst Tom Lanoye - Revue Ravage

TRAILER




CD



FOTO’S



RECENSIES

'Revue Ravage' is sotternie die vijftig jaar politieke geschiedenis verstaanbaar maakt voor jong en oud *****
(Guido Lauwaert - Focus.be, 23/03/15)

Een sublieme Josse De Pauw staat, omringd door kanonnen als Els Dottermans en Frank Focketyn, op de scène met een spelplezier dat groter is dan de vechtlust van een Syriëstrijder. Met de straffe, speelse tekst van Tom Lanoye en de anarchistische muziek van Peter Vermeersch levert dat een wervelend spektakel op.

Vanop het derde balkon is het moeilijk een goed zicht en gehoor te hebben op een voorstelling. Maar ja, dat komt ervan als je een dag voordien je mening hebt gezegd over het wel en wee in de KVS. Zolang die binnenskamers blijft, is dat niet zo erg. Gooi je die echter in de arena volgt er verbanning. Er zit echter voldoende wijsheid in het hoofd dat een nuchter verslag mogelijk is, en een voorstelling van een beleid gescheiden kan worden.

Een revue is een mix van dans, muziek en toneel. Op z'n best als er bij momenten vals gezongen wordt en dat dik in de verf wordt gezet, stuntelig gedanst en kreukelig geacteerd wordt. Revue Ravage van het triumviraat Tom Lanoye [tekst], Peter Vermeersch [muziek] en Josse De Pauw [regie] heeft het allemaal, met een extra schep spelplezier die groter is dan de vechtlust van een Syriëstrijder, voorzien van een extreme mate van geloof en geweld. De inzet spat de zaal in, verwarmt het publiek, zorgt voor open doekjes, ritmisch handgeklap. Aan tempo geen gebrek al mocht dat wat hoger liggen, maar na de rodage zal die wel de juiste vaart krijgen.

De kostumering past bij het gegeven zoals bij elk potje een dekseltje. Het enige wat vreemd is aan de voorstelling zijn de dalende en stijgende panelen, op de foto na van het monument ter ere van Tito, een socialistisch dictator uit een vorig millennium. Waren ze gaandeweg gesneuveld, door een machinist met twee artificiële linkse handen, zou dit de kernboodschap van het gegeven slechts versterkt hebben.

Antwerpen, Gent en Brussel
Zet Lanoye, Vermeersch en De Pauw samen en je hebt de Vlaamse Marx Brothers. Waar de Heilige Drievuldigheid ook voor staat, is dat zij de belangrijkste Vlaamse levenskernen vertegenwoordigen: Antwerpen, Gent en Brussel. Ideaal om van Revue Ravage een sotternie te maken om vijftig jaar politieke geschiedenis verstaanbaar te maken voor jong en oud. Lanoye die werkt en leeft in een drukkende fascistische omgeving, Vermeersch in een frivole anarchistische en De Pauw in een wereld zonder -isme. Op een hoop gegooid zorgen ze voor een broei-effect dat wetten en grenzen aan zijn laars lapt. Al zitten in de revue wel wetten en grenzen. Ze zijn er evenwel enkel ten bate van het effect. Om de lijn van het verhaal niet te laten verzanden en een duidelijke emotievolle evolutie aan te houden. Punt en contrapunt stonden duidelijk vanaf de eerste gedachte tot samenwerking van het trio op de voorgrond. Wat hen siert, maar wat niet meer dan normaal is, gezien hun theaterpassie. Toch kan het al eens fout gaan. Tussen droom en daad ligt een hobbelig parcours dat voor ontsporing kan zorgen. Dat is bij Revue Ravage niet het geval geweest. Een voorstelling vertelt niet alleen een verhaal, maar ook een scheppingsproces.

Partijkannibalisme
Het verhaal is doodeenvoudig. De neergang van een partij, en de meest voor hand liggende is de SP.a. In een halve eeuw heeft zij zichzelf opgevreten. Lanoye heeft niet veel studiewerk moeten doen. De partij heeft hem met een openbaar uitgesmeerd kannibalisme de pap in de pen gegeven. De aartsvader van de lijdensweg van de partij begint bij de legendarische socialistische leider Jos Van Eynde. Lanoye wijst daarop door hem zijn oorspronkelijk voornaam te geven, Joris. Maar ook andere partijleiders komen aan bod, met als mooiste voorbeeld de Leuvense Stoof en het elektrisch bijwarmertje, hun namen weet het kleinste kind.

Door er een liefdeshistorie aan toe te voegen komen ook Karel Van Miert en Carla Galle bovendrijven, de eerste minder zwaar dan de tweede. De wilde combinatie van liefde en politiek, spel en muziek met elkaar verweven, maakt dat Revue Ravage trekjes heeft van Bertolt Brecht [tekst], maar ook van Karl Valentin en Kurt Tucholsky, Kurt Weill [muziek] en Kurt Gerron [spel].

Een verrassend einde maakt de vreugde voor het publiek compleet. De verrassing is dubbel. Hij heeft twee gezichten: moord en woord. Over de moord geen woord, ten bate van het verrassingseffect; over het woord een moord: als alle ellende geleden is, blijkt die nog een vervolg te kennen. Alles blijft bij het oude, de kadavers van de partij herbeginnen als naar gewoonte, een nieuwe neergang tegemoet.

Wervelend spektakel
Josse De Pauw is in grote doen. Is werkelijk subliem als Joris [Jos] van Gils [Van Eynde]. Hij is zo sterk dat hij alle spelers meetrekt in een wervelend spektakel. Ze zijn kwalitatief zeer sterk, maar De Pauw zwiert hen naar een hoger echelon. De speelse, poëtische, bij momenten sardonische toneeltekst van Lanoye helpt een flink handje mee. Kers op de taart is de muziek van Vermeersch. In de composities buitelen tonaal en atonaal over elkaar heen, wat een kermisgevoel verwekt in een dolle tuin van luim.

Dolken en wolken
Door de door en door Vlaamse trekjes lijkt Revue Ravage enkel geschikt voor gebruik in eigen land. Niets is minder waar. Elk land heeft een partij die zichzelf de vernieling in werkt. Het beste voorbeeld is de PvdA, van Nederland, of course. Deze revue verdient dan ook een internationale tournee. En Revue Ravage toont aan, zoals al bleek bij Aristofanes, dat een komisch spektakel het beste voorbeeld is om de burger te laten inzien hoe het er in de democratische wereld aan toe gaat. In elk bedrijf, in elke instelling zijn er dolken en wolken, maar in de politieke partijen zijn ze scherper en zwaarder.

Chapeau Tom Lanoye, bravissimo Peter Vermeersch, au plateau Josse De Pauw.

'Meer honing, geen azijn!'
(Jan-Jakob Delanoye - Cutting Edge, 22/03/15)

Waar zijn de socialisten? Nu de politieke arena de pleitbezorgers van de onvoorwaardelijke solidariteit zo hard nodig heeft, maken ze zichzelf in de media monddood. Doorbomen over het voorzitterschap en brabbelen over hun toekomstige koers, terwijl de minder gefortuneerden in het hier en het nu vertrappeld worden - waar is de tijd van keiharde oppositie? Die lijkt verdwenen, meent ook Tom Lanoye. Geen wonder dat hij met 'Revue ravage' niet alleen prikken uitdeelt naar rechts Vlaanderen, maar vooral diep in de boezem kijkt van wat eens een verenigd links was. Een geschiedenis van gekonkel, een parade van grootheidswaan en eigenbelang: het beeld dat de schrijver ophangt van de partijpolitiek is verre van fraai.

Als stuk zit 'Revue ravage' fenomenaal in elkaar. Slechts een handvol personages heeft Lanoye nodig om de perversiteit van de macht te kentekenen. Een vaandeldrager die leeft bij de gratie van zijn zogezegde noodzakelijkheid voor de partij, een ondervoorzitter met hardnekkige aspiraties, een adviseur die verslaafd is aan wat hij in de coulissen weet te bedisselen en een mediageile mooiprater met dorst naar erkenning: stuk voor stuk zijn ze verziekt. Naast het politieke landschap, tekent Lanoye ook individuele portretten. Dat van een politicus die afstand moet doen van een imperium waarvoor hij geduldig gevochten heeft, bijvoorbeeld. Of dat van twee vrouwen die het slachtoffer van die strijd geworden zijn, omdat ze er hun dromen over gezinsgeluk en een carrière voor hebben opgeborgen.

Genoeg materiaal om een tragedie uit te puren, ware het niet dat ‘Revue ravage’ zijn titel waarmaakt. De ravage is alomtegenwoordig, maar Lanoye kiest wel degelijk voor ambiance. Hij verbindt de traditie van het amusementstheater met die van het socialisme, en voert terug naar een tijdperk waarin idealen nog in gezinsverband werden gefêteerd op de tonen van een blèrende fanfare. Die is inderdaad van de partij, in de hoedanigheid van Flat Earth Society: een bigband met niet één, maar vele hoeken af. Peter Vermeersch componeerde revue-muziek, de cast zingt zich (soms letterlijk) te pletter. Dat FES meer in zijn mars heeft, neemt niet weg dat onder meer het aan Debussy schatplichtige ‘Psalmodie de la solitude’ alleen door dit orkest zo gekscherend en tegelijk intens kan worden vertolkt.

Conceptueel is dit een grandioos stuk, dat even grandioze acteurs vergt om het dramatisch-menselijke en het burleske in evenwicht te houden. Josse De Pauw, Els Dottermans en Frank Focketyn hebben daar niet de minste problemen mee: stuk voor stuk maken zij een magistrale verbinding tussen het tragische spectrum en het komische. De rest van de cast blijft meer steken in het archetypische en dus onpersoonlijke dat aan Lanoye’s personages kleeft, hoewel niemand echt door de mand valt.

De statige regie rijdt zich in het begin wat klem met microfoons, maar naarmate de ravage meer en meer zichtbaar wordt, beantwoordt de vorm minder en minder aan de initiële schone schijn. Dat alles tegen de achtergrond van een verdwaalde monoliet, een amorf monument uit een vorig tijdperk, dat fel contrasteert met de bloei en de groei in haar omgeving. Een sterke metafoor voor een gespleten politicus die vergat dat aan alles eens een einde moet komen.

Ja, politiek kan een feest zijn. De idylle van samenhorigheid via een gedeeld ideaal, die lijnrecht tegenover de uitgeholde demagogie van het politieke mediacircus staat, wordt op scène bijna realiteit. Als hoop in het theater gestalte kan krijgen, maken we haar dan buiten de muren van de schouwburg waar?
'De politiek doet een striptease'
(Jan De Smet - De Morgen, 23/03/15)

Revue Ravage is gelaagd muziektheater dat door de actualiteit zelf besteld lijkt te zijn. Het publiek wordt ingepakt door de snedige tekst, de humor, de acteerprestaties en de meeslepende zangpartijen.

Een revue is niet altijd dolle pret en pluimen in het gat. Zeker, ook deze Revue Ravage heeft flink wat frivoliteit en bombarie meegekregen, maar het opzet reikt verder dan lichtvoetig amusement. Daarvoor zorgen de magistrale dialogen van Lanoye, die zijn personages in verbale boksmatches tegen elkaar laat uitkomen, met slagen boven en veel onder de gordel.

Joris van Gils is een door de wol geverfd politicus, een oude krokodil die zichzelf niet meer gelooft als hij de voorgekauwde praatjes van zijn spindoctor debiteert. Is zijn heimwee naar de camaraderie van weleer echt of fake? In de aanloop naar de verkiezingen vallen de peilingen echter tegen. Joris’ houdbaarheidsdatum is verstreken, maar zijn ego haalt het van zijn defaitisme. De keizer van het dienstbetoon en affairisme laat zich niet zomaar onttronen, ook niet door zijn eigen zoon Steven.

Sneer
De DNA-code van het politieke strijdtoneel blootleggen en ritselaars tot de veters afbranden: voor opiniemaker Tom Lanoye is het een verkwikkende bezigheid. Trefzeker fileert hij in sketchmatig opgebouwde scènes de achterkamertjespolitiek, de machinaties, het populisme en nepotisme, de kromspraak en het holle discours.

Tegelijk is Revue Ravage meer dan hedendaags politiek theater dat sneert naar de broederstrijd binnen de linkse kerk. Alle personages zijn grondig uitgewerkt en door de manier waarop ze zich tot elkaar verhouden, krijgt het stuk een universele dimensie. Al is Joris meer demagoog dan een fatsoenlijke pater familias, we zien in hem de klassieke tragische held die door het lot geveld wordt. Zijn pijn om zijn isolement is voelbaar. De zoon-vader-en moeder-zoonrelaties zorgen voor een freudiaanse insteek. “Wie gelooft die mensen nog?” is een boutade die niet opgaat voor de topcast die hier op de planken staat. Josse De Pauw, Eurudike De Beul, Els Dottermans, Frank Focketyn, An Miller, Nico Sturm en Willy Thomas zitten heel overtuigend in hun rol. Revue Ravage is acteurstoneel van de bovenste plank. De zangpartijen werden heel pragmatisch aangepast aan het stemvermogen van de acteurs. Els Dottermans schittert met haar solo ‘Ik ben een verrader’, waarin ze pakkend haar frustratie als minnares van zich afzingt.

Loeiend orkest
Heel aanwezig en dialogerend met de tekstpartituur is de compositie van Peter Vermeersch, knap uitgevoerd door de muzikanten van Flat Earth Society. Onder meer door de orkestrale inkleuring maakt de voorstelling haar opzet als revue waar en mag Lanoye zich de Bertolt Brecht der Lage Landen noemen. Revue Ravage vertoont weliswaar enkele manco’s. De panoramische zichten op de fotopanelen die op en neer gaan, voegen niets toe. Er is de afschrikwekkende openingsscène waarbij het lamento over de gsm niet boven het loeiende orkest uit komt. Moeilijk verteerbaar is de bevreemdende regiekeuze die De Beul met hoge kopstem zo kitscherig en geaffecteerd laat dialogeren met haar echtgenoot dat het grotesk wordt. Idem dito het compleet onverstaanbare zangstuk dat daarop volgt. Maar laat dat de pret vooral niet drukken.

'Nostalgie als energie'
(Wouter Hillaert - de Standaard, 23/03/15)

In welk decor plaats je de twijfels van een socialistische partijkrokodil? Revue Ravage speelt tussen de repen van een uitvergrote foto, die op en neer komen schuiven tussen de spelers vooraan en het orkest van Flat Earth Society achteraan. De foto toont een majestueus monument van Tito, vadertje Joegoslavië. Twee wiekende vleugels in beton kijken uit over het land, van op de rand van de afgrond. Dit decor zegt alles: het bestaat uit snippers van een socialistische utopie, verworden tot een geoliede machine van open neergang.

Lang trok partijvoorzitter Joris van Gils (Josse De Pauw) aan de touwtjes, maar hij is het kwijt. Zijn aloude retoriek doet zijn spindoctor hoofdschudden. Zijn vrouw en zijn maîtresse vragen hem ermee te kappen. Zijn partij stevent af op een historisch verlies. En zijn opvolging is een catch 22: zijn geniale zoon Sven voor de leeuwen gooien, of zijn grijze ondervoorzitter Guido van Brouckhoven euthanasie laten plegen op zijn levenswerk? Revue Ravage verbeeldt de zwanenzang van het linkse project.

De spetterende flair waarmee dat gebeurt, is haast pijnlijk om te zien. Niemand past zo statig in een pak waarvoor hij de maten niet heeft als De Pauw. Zijn wallen, zijn stem, zijn bast: allemaal hangen ze een etage lager dan weleer. Maar zijn kale kop knikt vitaal heen en weer op de muziek van Peter Vermeersch. In deze rol is hij zoveel meer dan de staande verteller van vanouds. De Pauw speelt de pannen van het dak.

Tegelijk biedt Revue Ravage ensemblespel zoals je het nog zelden ziet. Alle spelers zijn opperbest zichzelf, en maken elkaar zo nog beter. Willy Thomas, de verontschuldigende. Nico Sturm, el sympatico. Els Dottermans, het vlammende vuur. Frank Focketyn, de enige op aarde die naar beneden kan glimlachen. En Eurudike De Beul? Zij zingt wat ze wil zeggen, met gracieuze krullen in de leegte. De politiek is van de mannen, haar wonden likt de vrouw. Jammer dat Tom Lanoye zijn dissectie beperkt tot menselijk drama en politique politicienne. Er komt geen machtige slotrede die ons aanspreekt als samenleving. Ook van de historische revue krijgen we Nostalgie als energie niet de snedige commentaar, wel de wervelende liedjes. Zij zijn het die raken en die de zaal spontaan aan de klap krijgen. Op zijn beste momenten is Revue Ravage pure, schrille emotie. Wat van deze coproductie van KVS en NTGent vooral een topper maakt, is de confrontatie tussen behoud en vernieuwing. Die versplintert de partij, maar doet de schouwburg schitteren. Van vergeelde tradities als bigband, cabaret en ensembletoneel brouwt De Pauw weer één vat energie voor de hele gemeenschap. Politici voorop.