Heliogabal
Bigbandopera in opdracht van de RuhrTriënnale 2003Gerard Mortier gaf Peter Vermeersch en zijn Flat Earth Society de opdracht om in het kader van de Ruhr Triënnale 2003 de muziek te schrijven en uit te voeren voor de opera Heliogabal. Heliogabal start met een origineel libretto van de jonge Berlijnse schrijver, Thomas Jonigk. Hij haalde zijn inspiratie bij de historische figuur met dezelfde naam – een kindkeizer die op een gruwelijke manier om het leven komt – en heeft een actuele tekst geschreven over macht en massa hysterie, liefde en narcisme, waanzin en berekendheid.
Thomas Jonigk: "Net zoals Michael Jackson ooit miljoenen fans had, heeft de 14-jarige Heliogabal Rome volledig ingepalmd. Na verloop van tijd werd hij voor de Romeinen, wat Marlene Dietrich was voor de gewone Duitser: publieke vijand nummer 1. Waarvan werd hij allemaal beschuldigd: blasfemie, provocatie, arrogantie, politiek verraad, machtsmisbruik, seksuele excessen, prostitutie en homoseksualiteit. De grens tussen historische feiten en onthutsende fictie vervaagt. Maar zoveel is zeker: de keizer uit de Romeinse tijd is de popster van vandaag. Iemand die op zich niks voorstelt, maar waarover men heel wat te zeggen heeft. Maar tegelijk iemand die iedereen weet aan te spreken. Hij wordt voor veel mensen een symbool en creëert een identiteitsbesef. Toch bevindt iemand als Heliogabal zich in een gevaarlijke grenszone: saaie middelmatigheid is té pover voor de vele aanhangers, kiezers en de bevolking, té alledaags, té gelijk en op lange termijn worden de uitzonderingen té flamboyant, té intimiderend, té veel, té frustrerend. De superster laat zijn mogelijkheden tot het uitzonderlijke af en toe schijnen over zijn fans, waardoor zijn normaliteit niet enkel draaglijk wordt, maar zelfs aantrekkelijk. Britney Spears, zowel een koppige maagd als een tongrollende sexslavin, kan op datzelfde deuntje meezingen. Ze heeft zelfs geen stem nodig: de industrie leent er haar wel eentje. Hoewel ze zelf intussen een machtig persoontje is, is ze tegelijkertijd een instrument van de macht. Haar recht tot spreken kan teniet gedaan worden, mocht ze te oud worden of niet genoeg verkopen. De situatie van Heliogabal was niet anders. Het verhaal blijft overal voor iedereen steeds hetzelfde."
Uiteraard is niet enkel FES te zien in deze opera. In de cast bevinden zich een mix van operazangers met een schare fijne Belgische acteurs, die ook (g)een of twee noten kunnen zingen. Deze internationale cast is bevat onder meer Wim Opbrouck (B), Livia Budai (H), Ursula Hesse (D), Pieter Embrechts (B), Laurence Janot (Fr), Stephan Boots (D), Bernard Van Eeghem (B), Esmé Bos (B), Sara de Bosschere (B) en Wim Willaert (B) en wordt geregisseerd door Roy Faudree.
Tomas Jonigk's libretto, gebaseerd op historische feiten, is een heel actueel verhaal geworden over de bespottelijke clash tussen politici en beroemdheden gericht op een alles consumerende en weerloze gemeenschap. Heliogabal is een wilde muzikale reis die roekeloos aanvangt over bekend terrein en via onconventionele paden balancerend op een slap koord terug bij start belandt. Het decor is specifiek voor de Gebläsehalle ontworpen door No Theater onder leiding van de Amerikaan Roy Faudree.
De wereldpremière vond plaats op 8 mei 2003 in de Gebläsehalle, Landschaftspark, Duisburg i.o.v. Ruhrtriennale (intendant Gerard Mortier).
Heliogabal is een productie van de Ruhr Triënnale.
Na de première in de RuhrTriënnale 2003 werd Heliogabal in Het Toneelhuis bij de opening van het Seizoen 2005-2006 opnieuw op de planken gebracht, deze keer in een concertante versie onder regie van Josse De Pauw.
De première was op 8 september 2005, waarna een tournee volgde door Vlaanderen.
CREDITS
tekst Thomas Jonigk
compositie & muzikale leiding Peter Vermeersch
regie, kostuums & scenebeeld Roy Faudree
choreografie Inaki Azpillaga Camio
muzikale medewerking Koen Kessels
zangers Stephan Bootz, Esmé Bos, Sara de Bosschere, Livia Budai, Pieter Embrechts, Ursula Hesse, Laurence janot, Wim Opbrouck,
Bernard Van Eeghem & Wim Willaert
orkest Flat Earth Society Orchestra
Concertante herneming:
tekst Thomas Jonigk
compositie & muzikale leiding Peter Vermeersch
regie Josse De Pauw
dramaturgie Griet Op De Beeck
muzikale assistentie Koen Kessels, Andrew Wise
zangers Esmé Bos, Annique Burms, Sara De Bosschere, Sylvie De Pauw, Pieter Embrechts, Madiha Figuigui, Keith Tillotson, Bernard van Eeghem
orkest Flat Earth Society Orchestra
productie Het Toneelhuis
DIGITALE RELEASE
FOTO’S Ruhr Triënnale 2003
FOTO’S Herneming 2005
RECENSIES
New York Times
Mijnheer Vermeersch score, ver verwijderd van de gehistoriseerde big-band klank die je tegenwoordig meestal hoort in de Verenigde Staten, klonk fris, inventief en geestig.
Volkskrant
Een trompet die niet goed durft, een saxofoon die kreunt en zwoegt, tot de rest invalt en de muzikanten alles uit hun instrumenten halen. De vrolijke kakafonie gaat over in een swingend ritme en wat een circusorkest leek, verandert in een volmaakte bigband.
Mijnheer Vermeersch score, ver verwijderd van de gehistoriseerde big-band klank die je tegenwoordig meestal hoort in de Verenigde Staten, klonk fris, inventief en geestig.
Volkskrant
Een trompet die niet goed durft, een saxofoon die kreunt en zwoegt, tot de rest invalt en de muzikanten alles uit hun instrumenten halen. De vrolijke kakafonie gaat over in een swingend ritme en wat een circusorkest leek, verandert in een volmaakte bigband.
